Xulella Fastidiosa: Νέα απειλή για τις καλλιέργειές μας;
Ένα νέο βακτήριο που προσβάλει κυρίως ελαιόδεντρα, έκανε σχετικά πρόσφατα την εμφάνιση του στην νοτιοανατολική Ιταλία και συγκεκριμένα στην περιοχή της Απουλίας (Μπάρι, Μπρίντιζι κ.α.) προκαλώντας εκτεταμένες καταστροφές, χωρίς ωστόσο να έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα οποιοδήποτε κρούσμα στην Ελληνική επικράτεια. Ωστόσο υπάρχει ανησυχία στις αρχές οι οποίες προσπαθούν να εκτιμήσουν τους κινδύνους και να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα προστασίας.
Το www.poulatakefalonias.gr επιχειρεί σήμερα να παρουσιάσει τα βασικά στοιχεία της ασθένειας αυτής όπως έχουν καταγραφεί στη διεθνή βιβλιογραφία.
Τι είναι η Xulella Fastidiosa;
Η Xulella Fastidiosa (Ξυλέλλα στα Ελληνικά) είναι μια αρκετά διαδεδομένη σε ολόκληρη την Αμερικανική ήπειρο από τη δεκαετία του 1950 κιόλας ασθένεια των φυτών, που προσβάλει κυρίως ελιές, αμπέλια, εσπεριδοειδή και άλλα καλλιεργούμενα και καλλωπιστικά φυτά. Στην Ευρώπη έκανε για πρώτη φορά την εμφάνιση της το 2013 στη γειτονική μας Ιταλία, προκαλώντας καταστροφές σε μεγάλες εκτάσεις με ελαιόδεντρα και σε μικρότερη κλίμακα σε αμπέλια, αμυγδαλιές, βελανιδιές και πικροδάφνες.
Πρόκειται ουσιαστικά για ένα αερόβιο βακτήριο που αναπτύσσεται στα τριχοειδή αγγεία των φυτών, στις ρίζες, στους βλαστούς και στα φύλλα στα οποία και εισέρχεται, περιορίζοντας τη μετακίνηση του νερού και άλλων θρεπτικών συστατικών στον ξυλώδη ιστό τους και προκαλώντας αποπληξία κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και εν τέλει ξήρανση στα φύλλα και τον καρπό. Όσο πιο ήπιοι είναι οι χειμώνες, τόσο πιο ανθεκτικό γίνεται το βακτήριο.
Πως μεταδίδεται το βακτήριο;
Η ξυλέλα σε μικρές εκτάσεις μεταδίδεται μέσω εντόμων που τρέφονται με το χυμό των ξυλωδών αγγείων. Αρκούν μόλις 2 ώρες διατροφής τους σε μολυσμένο φυτό, χωρίς να μεσολαβήσει κάποια περίοδος επώασης του εντόμου το οποίο παραμένει μολυσμένο σε ολόκληρη τη ζωή του, χωρίς ωστόσο να μεταδίδει την ασθένεια στους απογόνους του. Τα έντομα ξενιστές είναι κυρίως τζιτζικάκια, τα γνωστά δηλαδή πράσινα - καφέ έντομα μεγέθους 3 - 4 εκατοστών που ζουν τρυπώντας τα φυτά και απομυζώντας τους χυμούς τους.
Σε μεγάλες αποστάσεις η μεταφορά του βακτηρίου γίνεται ουσιαστικά μόνο μέσω των μολυσμένων φυτών που πωλούνται προς μεταφύτευση.
Τρόποι αντιμετώπισης της ξυλέλλας
Στην παρούσα φάση δεν υπάρχει θεραπευτική μέθοδος αντιμετώπισης του βακτηρίου. Για αυτό και η Ευρωπαϊκή Ένωση με απόφαση του 2014 έχει επιβάλει περιορισμούς στην εισαγωγή φυτών προς φύτευση από τρίτες χώρες, ενώ για διακίνηση εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι απαραίτητο τα φυτά να συνοδεύονται από φυτοϋγειονομικό διαβατήριο.
Πρόσφατα, με πρωτοβουλία του Περιφερειάρχη Ιονίων Νήσων Θεόδωρου Γιαλιατσάτου, πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στην έδρα της Περιφέρειας με θέμα την ενημέρωση και προστασία των αγροτών και όσων εμπορεύονται δενδρύλλια.
Επιπλέον, η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας Κεφαλλονίας - Ιθάκης με επίσης πρόσφατη ανακοίνωσή της, ενημερώνει τους ελαιοπαραγωγούς και άλλους καλλιεργητές των νησιών μας, ότι αν παρατηρήσουν οποιοδήποτε ύποπτο κρούσμα, να καλέσουν άμεσα στα τηλέφωνα 2671360577 και 2671360571 προκειμένου να λάβουν τις κατάλληλες οδηγίες.
